اهداف بیمه نامه
در برخی مواقع، صدور بیمه نامه های حمل و نقل عمومی (بیمه نامه‌های باربری داخلی، خارجی و ترانزیت) بدلیل تعداد بالای تکرار آن مقرون به صرفه نمی‌باشند؛ به عنوان مثال، شرکت واردکننده قطعه خاصی که سالیانه چندین پارت کالا را وارد کشور می‌کند، تکمیل فرم بیمه نامه های عمومی برای هر بار ورود کالا کاری زمانبر و سخت می‌باشد. در این موارد، از بیمه نامه های عمومی که قراردادی است میان بیمه گر و بیمه گزار استفاده می‌شود. از طرفی می‌توان مدت اعتبار را از دیگر وجوه تمایز میان بیمه نامه با قرارداد دانست؛ بیمه نامه‌ها معمولاً یکساله می‌باشند ولی برای قرارداد محدودیت زمانی وجود ندارد.
قرارداد بیمه حمل و نقل کالا را می‌توان به ۲ دسته تقسیم‌بندی نمود
عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد بیمه مشخص نمی‌باشد. در این حالت، گواهی بیمه صادر می‌گردد.
غیر عمومی: در این نوع قراردادها، پوشش و سرمایه مورد بیمه مشخص می‌باشد. در اینصورت نیازی به صدور گواهی بیمه نمی‌باشد ولی می‌بایست گواهی حمل به ازای هربار حمل کالا صادر نمود.
قراردادهای بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی) قرارداد بیمه ای می‌باشند که برای بیمه نمودن کالایی که از کشوری خارجی حرکت کرده و به کشور خارجی دیگری می‌روند استفاده می‌شود.
قراردادهای بیمه حمل و نقل کالا ترانزیت (عمومی) را می‌توان به ۲ دسته زیر تقسیم‌بندی
عبوری: کالا لزوماً ازداخل ایران گذر کند.
غیرعبوری: کالا از مرز ایران گذر نکند.
کالایی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی در داخل کشور از شهری به شهر دیگر جابجا می‌شوند، تحت عنوان بیمه های داخلی تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند.
مخاطبان بیمه نامه
کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که کالایی را از یک کشور به یک کشور دیگر (غیر از ایران)حمل میکنند به این بیمه نامه نیاز دارند.
خسارات تحت پوشش
شرط تلف کامل کالا (Total Loss)
از بین رفتن و تلف شدن کامل محموله مورد بیمه در یک مرحله که در اثر غرق شناور، سقوط هواپیما و یا آتش‌سوزی وسیله حمل کالا به وجود آید.
پوشش کلوز A
این نوع بیمه کاملترین نوع بیمه حمل و نقل است و بیشتر برای کالاهای حساس و آسیب پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرد و کلیه خطرات به جز موارد استثنا شده را شامل می‌شود. استثنائات (مواردی که از شمول بیمه خارج می باشند) عبارتند از:
- اشعه یون ساز و آلودگی مواد رادیواکتیو ناشی از هرگونه سوخت یا فضولات هسته‌ای
- عدم قبول ورود کالا از طرف بیمه گزار و یا ممانعت از ورود کالا توسط کشور وارد کننده کالا
- سوء عمل آزادی بیمه گزار که منجر به خسارت یا تلف مورد بیمه شده باشد
- نشست و ریزش عادی مورد بیمه و خطرات مشابه به آنها مانند کسری عادی وزن و فرسودگی و پوسیدگی
- تلف، آسیب یا هزینه ناشی از ناکافی و نامناسب بودن بسته‌بندی یا آماده‌سازی مورد بیمه
- تلف، آسیب یا هزینه ناشی از عیب ذاتی یا ماهیت مورد بیمه
- تلف، آسیب یا هزینه ناشی از کاربرد هر نوع سلاح جنگی که با انرژی، شکست هسته‌ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو و ماده رادیواکتیو کار کند
- عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا کرجی یا مناسب بودن کشتی، کرجی، وسیله حمل، کانتینر یا لیف وان جهت حمل سالم مورد بیمه
- خطرات جنگ، اعتصاب، شورش، بلوا، تروریسم، جز استثنائات بیمه نامه می‌باشد و درصورتی که توافقی بین بیمه گر و بیمه گزار انجام پذیرد این خطرات می‌تواند تحت پوشش قرار گیرد.
پوشش کلوز B
در بیمه با شرط B بیمه گر متعهد جبران کلیه خطراتی که در کلوز C تحت پوشش می‌باشد بانضمام خسارات ناشی از خطرات بشرح زیر می‌باشد:
- زلزله، آتشفشان یا صاعقه
- ورود آب دریا، دریاچه یا رودخانه به کشتی، شناور، محفظه کالا، کانتینر و یا لیفت وان
- از بین رفتن کامل هر بسته کالا در کشتی یا شناور و تلف کلی هر بسته به علت سقوط در هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی و یا شناور
- به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی
ضمنا در بیمه کالا به شرط B علاوه بر خطرات مذکور در کلوز B خطرات عدم تحویل، دزدی، دله دزدی، سائیدگی، زنگ زدگی، نشست، شکست، لب پریدگی، کج شدن، خراشیدگی و ضربه دیدگی و خسارت ناشی از چنگک، ریزش کسری نیز پذیرفته می‌شود.
پوشش کلوز C
کلوز C با‌عدم تحویل: به ازای پرداخت درصد در نظر گرفته شده برای این مورد، در صورتی‌که کالای بیمه شده بنا به دلایل نامعلوم به دست گیرنده نرسد، بیمه گزار می‌تواند ادعای خسارت کند.
کلوز C بدون عدم تحویل: در صورتی که کالای بیمه شده به دست گیرنده نرسد، بیمه تعهدی نسبت به پرداخت خسارت ندارد.این بیمه مشمول خطرات بشرح زیر می باشد:
- آتش سوزی یا انفجار
- به گل نشستن و زمین گیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق یا واژگون شدن کشتی یا شناور
- واژگون شدن یا از راه خط خارج شدن وسیله حمل زمینی
- تصادف یا برخورد کشتی با شناور یا وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب
- تخلیه اضطراری کالا در بندر
- فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی
- به دریا انداختن کالا جهت سبک‌سازی کشتی
- زیان همگانی و هزینه‌های نجات
- مسئولیت مشترک در تصادف
از آنجائیه که در کلیه بیمه های مسئولیت مدنی بدون استثنا بیمه گزار موظف است به محض اطلاع از هرگونه ادعا علیه خود بلافاصله حداکثر ظرف مدت ۵ روز بیمه کننده را بصورت کتبی مطلع نموده و تشکیل پرونده خسارت نماید لذا ضروریست در ابتدا به اطلاع بیمه شونده محترم رسانده شود که موظف هستند در مدت تعیین شده نسبت به تشکیل پرونده اقدام نمایند و سایر مدارک را بعدا به بیمه گر ارائه نمایند .
فرآیند دریافت خسارت
- بیمه‌گزار نامه اعلام خسارت را به اداره خسارت بیمه‌نامه‌های مسئولیت تحویل می‌دهد.
- مدارک مورد نیاز توسط کارشناس اداره خسارت در زمان بازدید و یا بعد از بازدید طی نامه‌ای به اطلاع بیمه‌گزار رسانده می‌شود.
- بیمه‌گزار مدارک لازم را به اداره خسارت بیمه‌نامه‌های مسئولیت تحویل می‌دهد.
- خسارت بر اساس مدارک تحویل شده در اداره خسارت تعیین و در فرم “خلاصه مشخصات پرونده بیمه‌های مسئولیت مدنی” ذکر می‌شود. محاسبات خسارت پرداختی در پایین این فرم به طور کامل ذکر می‌شود.
- قسمت اطلاعات اولیه فرم “استعلام پرداخت حق‌بیمه” توسط کارشناس اداره خسارت بیمه‌نامه‌های مسئولیت تکمیل شده و فرم به بیمه‌گزار تحویل داده می‌شود.
- بیمه‌گزار پس از مراجعه به اداره کل حسابداری و آمار و تحویل فرم “استعلام پرداخت حق‌بیمه”، فرم تکمیل شده استعلام حق‌بیمه‌های پرداختی خود را دریافت می‌نماید.
- خسارت قابل پرداخت بر اساس اطلاعات مندرج در فرم “خلاصه مشخصات پرونده بیمه‌های مسئولیت مدنی” بیمه‌های مسئولیت مدنی و نیز اطلاعات پرداخت‌های قبلی در سیستم اطلاعاتی سامان محاسبه می‌شود.
- حواله پرداخت خسارت در چند نسخه صادر و مهر و امضا می‌گردد. در صورتی که بیمه‌گزار بخواهد حواله پرداخت خسارت را تحویل بگیرد، باید گواهی محضری مبنی بر پرداخت خسارت به بیمه‌شده (خسارت‌دیده) را ارائه نماید.)
- دو برگ از حواله صادر شده و نیز فرم “مفاساحساب (رسید دریافت وجه)” به بیمه‌گزار/ بیمه‌شده/ نماینده قانونی بیمه‌شده تحویل داده می‌شود تا با ارائه آن به اداره کل حسابداری و آمار، چک خسارت خود را دریافت نماید.
مدارک مورد نیاز جهت دریافت خسارت
اگر فوت رخ نداده باشد
مدارک زیر از بیمه‌گزار/زیان دیده/نمایندگان بیمه گزار تحویل گرفته می‌شود:
- صورت حساب بیمارستان
- قبوض پرداختی
- شرح عمل جراحی
- خلاصه پرونده بیمارستان
- شناسنامه و کپی شناسنامه مصدوم
- کارت ملی و کپی کارت ملی مصدوم
- فرم “گواهی پزشک معالج” تکمیل شده
- مدرک تایید کننده سمت فرد در مکان مذکور
- به بیمه‌شده شفاها اعلام می‌شود که برای معاینه به پزشک بیمه مراجعه نماید.
- بعد از معاینه، پزشک معالج میزان نقص بیمه‌شده را طی نامه‌ای به اطلاع کارشناس اداره خسارت می‌رساند.
اگر فوت رخ داده باشد
مدارک زیر از بیمه‌گزار/زیان دیده/نمایندگان بیمه گزار تحویل گرفته می‌شود:
- کپی برابر اصل گواهی فوت
- کپی برابر اصل شناسنامه باطل‌شده
- کپی برابر اصل گذارش نیروی انتظامی
- کپی برابر اصل بازپرس کار و امور اجتماعی
- کپی برابر اصل گذارش پزشکی قانونی (معاینه جسد)
- کپی برابر اصل گواهی حصر وراثت
- مدرک تایید کننده سمت فرد در مکان مذکور